komisja rewizyjna - opinia
| komisja rewizyjna - opinia Marki, 15 kwietnia 2004 Komisja Rewizyjna Rady Miasta Marki Opinia o Sprawozdaniu Burmistrza Miasta Marki z wykonania budżetu za rok 2003 Opiniowane „Sprawozdanie Burmistrza Miasta Marki z wykonania budżetu za 2003 rok” zostało przedłożone w dniu 31 marca 2004, czyli w wymaganym terminie. Komisja Rewizyjna rozpatrywała je na trzech kolejnych posiedzeniach w dniach: 7, 13 i 14 kwietnia 2004. W celu wypracowania opinii o sprawozdaniu, Komisja przeanalizowała dodatkowe dokumenty, m.in. uchwały Rady Miasta oraz zarządzenia Burmistrza w sprawie zmian w budżecie, dostępne sprawozdania finansowe jednostek organizacyjnych gminy oraz podmiotów korzystających z dotacji z budżetu miasta, protokoły z kontroli przeprowadzonych w urzędzie miasta oraz w jego jednostkach organizacyjnych. Ponadto Komisja zwracała się do Burmistrza i Skarbnika o udzielenie dodatkowych informacji dotyczących m.in. areału sprzedanych nieruchomości gminnych, kosztów obsługi prawnej urzędu, zmian planu dochodów i wydatków jednostek oświatowych w trakcie roku budżetowego, stopnia zaawansowania inwestycji itd. W ocenie wykonania budżetu, Komisja uwzględniła też wyniki własnych postępowań kontrolnych. Sprawozdanie przygotowane zostało w sposób logiczny, staranny i bardzo szczegółowy. Zawiera ono dwie zasadnicze części – w pierwszej omówione zostały dochody (plan wraz ze zmianami wprowadzanymi w trakcie roku budżetowego, informacje o wykonaniu dochodów), w drugiej zaś wydatki (według analogicznego schematu). Ponadto w sprawozdaniu zawarte są informacje o stopniu zadłużenia miasta. W obu głównych częściach sprawozdania, tabelarycznym zestawieniom danych towarzyszą obszerne opisy, wzbogacone diagramami obrazujących dynamikę wybranych wskaźników na przestrzeni kilku lat. Taka forma sprawozdania bardzo ułatwia pełniejsze zrozumienie zjawisk gospodarczych opisanych w tym dokumencie oraz ich ocenę. Sprawozdanie nie budzi zastrzeżeń z punktu widzenia jego poprawności merytorycznej. Komisja zauważyła jedynie drobne usterki, np. na str. 5 – w części opisowej podano nieprawidłowy numer rozdziału (85313 zamiast 85314), w tabeli obrazującej zmiany planu wydatków na str. 34, w rubryce „Układ wykonawczy na 2003 rok” wystąpiły błędy - podano zaniżone kwoty w działach 801, 921 i 926. W części dotyczącej wykonania wydatków wystąpiła przez to niezgodność między tabelą ze strony 34 a tabelami na stronach 88 (Dział 921) oraz 90 (Dział 926). Ocena merytoryczna wykonania budżetu W pierwotnym planie budżetu na rok 2003 przedłożonym Radzie przez Burmistrza zaplanowano dochody w wysokości 31.749.972,00 zł. W trakcie prac nad budżetem kwota ta została zwiększona na wniosek Komisji Budżetowo-Gospodarczej o 1.050.384,00 zł. O identyczną kwotę zmieniono także plan wydatków. Budżet miasta Marki został przyjęty uchwałą Rady Miasta nr IV/14/2003 z dnia 19 lutego 2003 roku. Zaplanowano w nim łączne dochody ze wszystkich źródeł w wysokości 32.800.356,00 zł oraz wydatki w wysokości 32.559.256,00 zł. W trakcie trwania roku budżetowego Rada Miasta podjęła siedem uchwał w sprawie zmian w budżecie miasta Marki na 2002 rok, a trzynaście zarządzeń w tej sprawie wydał Burmistrz z upoważnienia Rady Miasta. Budżet był więc korygowany w roku 2003 aż 20 razy. W rezultacie tych licznych zmian, w ostatecznym planie budżetu kwota dochodów została zmniejszona do 32.523.796,00 zł, czyli o 0,84%, a kwota wydatków została zwiększona do 32.707.696, 00 zł, czyli o 0,46%. Zaplanowano w nim deficyt w wysokości 183.900, 00 zł. I. Dochody 1.Zmiany planowanych dochodów w trakcie roku budżetowego 1.1.Największe zwiększenie planu dochodów (o 425 tys. zł) nastąpiło w rozdziale 60016 z tytułu dotacji pochodzącej ze Starostwa Powiatu Wołomińskiego, a przeznaczonej na współfinansowanie budowy kanalizacji deszczowej w ulicy Fabrycznej. 1.2.Inne zwiększenia nastąpiły m.in. w rozdziałach: 70005 (o 200 tys. zł z tytułu sprzedaży nieruchomości), 75801 (o 100 tys. z tytułu dotacji MENiS na remont sali gimnastycznej oraz o 6 tys. – na gabinety lekarskie w szkołach), 80195, 80101 i 85415 (łącznie o kwotę 58.716,00 zł z tytułu dotacji na wypłatę świadczeń socjalnych. 1.3.Największe zmniejszenie planowanych dochodów nastąpiło w dziale 756 o kwotę 1.199.579,00 zł (o 6,4%). Największa korekta dotyczyła planów dochodów z tytułu podatku od czynności cywilno-prawnych (o 889.419,00 zł), dość znaczne zmniejszenia dotyczyły też planu dochodów z tytułu podatków od spadków i darowizn (o 150 tys. zł) oraz z tytułu opłaty skarbowej (także o 150 tys. zł). W tym dziale obniżono także plan dochodów z tytułu podatku rolnego (o 20 tys. zł). 2.Wykonanie dochodów 2.1.Dochody zostały wykonane w roku 2003 w łącznej kwocie 31.153.656 złotych, co stanowi 95,8% założonego planu. 2.1.Struktura wykonania dochodów według działów klasyfikacji budżetowej. Najniższy poziom wykonania dochodów (86,2%) zanotowano w dziale 700 (Gospodarka mieszkaniowa). Dochody z tego działu stanowiły aż 13,5% całkowitych dochodów budżetu, przy czym ponad 10% stanowiły dochody uzyskiwane ze sprzedaży składników majątkowych. Najwyższy poziom wykonania dochodów (109,8%) zanotowano w dziale 750 (Administracja publiczna). Wysoki poziom wykonania nie oznaczał jednak wysokich wpływów do budżetu, gdyż dochody w dziale 750 stanowiły zaledwie 1% całkowitych dochodów gminy. Największy dochód - kwotowo (17.218.306,00 zł) i procentowo (55,3%) zrealizowano w dziale 756 (Dochody od osób prawnych, fizycznych i od jednostek nie posiadających osobowości prawnej). 2.2.Struktura wykonania dochodów według źródeł ich pochodzenia. Analiza porównawcza dochodów uzyskanych przez gminę w ciągu ostatnich 8 lat prowadzi do wniosku, że udział dochodów własnych w całkowitych dochodach gminy systematycznie się zwiększa. Przyrost tych dochodów jest bardziej dynamiczny niż przyrost dotacji i subwencji oraz udziału gminy w podatkach budżetu państwa. 2.3.Stan zaległości. Poziom zobowiązań wobec budżetu gminy, których nie udało się ściągnąć w roku 2003 wyniósł 2.562.390,00 zł (jest to kwota zaległości pomniejszona o nadpłaty) i nieznacznie zwiększył się w stosunku do roku poprzedniego. Mimo wzmożonych wysiłków podejmowanych w celu ściągnięcia należności, od lat nie udaje się w znaczący sposób ograniczyć tego niekorzystnego zjawiska. 3.Wnioski dotyczące wykonania dochodów 3.1.Ogólna kwota dochodów wykonanych w roku 2003, choć niższa od zaplanowanej o 4,2%, jest o 2.865,323,00 zł wyższa od dochodów wykonanych w roku 2002, co świadczy o realnym wzroście dochodów miasta o 10,1%. 3.2.Podobnie, jak w roku poprzednim, poziom wykonania dochodów w poszczególnych działach i rozdziałach był dość mocno zróżnicowany. Najniższy był w dziale 700, co wiąże się z tendencją do przeszacowywania dochodów z tytułu sprzedaży składników majątkowych. W roku 2003 uzyskano z tego tytułu 3.274.607,00 zł, czyli o 1.463.850, 00 zł więcej niż w roku 2002. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż areał gruntów sprzedanych w roku 2003 był niższy o 22.461 m2 od areału gruntów sprzedanych w roku 2002. Przeciętna cena, jaką udało się uzyskać za metr kwadratowy w roku 2002 wynosiła 24,23 zł, w roku 2003 zaś 62, 63 zł, czyli była ponad dwukrotnie wyższa. Sukces roku 2003 będzie trudny do powtórzenia w roku 2004 i w latach następnych, gdyż w ubiegłym roku zwiększone zainteresowanie nieruchomościami było spowodowane zmianą przepisów podatkowych. 3.3.Godny zauważenia jest fakt, iż największy udział w dochodach gminy w roku 2003 miały dochody w dziale 756 (Dochody od osób prawnych, fizycznych i od jednostek nie posiadających osobowości prawnej). W stosunku do roku 2002 nastąpił wzrost o 6,6%. Dzięki temu budżet gminy stał się w mniejszym stopniu uzależniony od dotacji i subwencji oraz kwot stanowiących udział gminy w podatkach budżetu państwa. Utrzymanie tendencji wzrostowej dochodów w tym dziale wydaje się trudne do realizacji w latach następnych, gdyż wymagałoby stałego podnoszenia stawek podatkowych. II. Wydatki 1.Zmiany w planach wydatków w trakcie trwania roku budżetowego 1.1.W trakcie roku budżetowego zmianom ulegał tez plan wydatków. Ostatecznie plan wydatków zwiększono o 148.440,00 złotych. 1.2.Zwiększenie planowanych wydatków nastąpiło m.in. w działach: 801 (Oświata i Wychowanie) o 465.015,00 zł, 851 (Ochrona zdrowia) o 29.750,00 zł oraz 853 (Opieka społeczna) o 135.158,00 zł. 1.3.Zmniejszenie planowanych wydatków nastąpiło prawie we wszystkich pozostałych działach, przy czym w największym stopniu zredukowano wydatki na Gospodarkę mieszkaniową (700) o 226.635,00 zł, Administrację publiczną (750) o 401.380,00 zł oraz na Gospodarkę komunalną i ochronę środowiska (900) o 396.013 zł. 2.Wykonanie wydatków 2.1.Wydatki wykonano na łączną kwotę 30.424.569,00 złotych, co stanowi 93,02% wydatków zaplanowanych w roku 2003. 2.2.Struktura wykonania wydatków według działów klasyfikacji budżetowej. Najwyższy poziom wykonania wydatków był w działach: 758, 400, 801, 751, 853, 921 i 926. Warto przy tym zauważyć, że wydatki w dziale 801 (Oświata) zostały wykonane na poziomie 97,1% i stanowiły 37,9% wszystkich wydatków w roku 2003. 2.3.W roku 2003 na zadania inwestycyjne wydano łącznie 6.186.532,00 zł, z czego ponad połowę wydano na budowę wodociągów 3.759.130,00 zł, na inwestycje z zakresu transportu i łączności - 1.414.724,00 zł, z zakresu gospodarki mieszkaniowej – 320.855,00 zł, administracji publicznej – 116.941, oświaty i wychowania – 94.570,00 zł oraz z zakresu oświetlenia ulic – 480.312,00 złotych. 3.Wnioski dotyczące wykonania wydatków 3.1.Kwota wykonanych wydatków jest niższa od kwoty wydatków zaplanowanych oraz od kwoty wykonanych dochodów. 3.2.W roku 2003 wykonano wydatki na kwotę wyższą o 1.511.279,00 zł niż w roku 2002. 3.3.Wydatki bieżące wyniosły w 2003 roku 24.238.037,00 złotych, co stanowi 79,67% łącznej kwoty wszystkich wydatków. Zatem na inwestycje zdołano wygospodarować w budżecie około 20% środków. Wskaźnik ten przybliżył nieco w roku 2003 realizację ważnego celu długofalowego, jakim było maksymalne ograniczenie wydatków bieżących na rzecz wydatków inwestycyjnych, zwłaszcza na rozbudowę infrastruktury – sieci wodociągowej oraz dróg. 3.4.Oceniając ekonomiczne skutki wydatków inwestycyjnych należy podkreślić, że część z nich były to wymagalne zobowiązania podjęte w roku 2002. W przypadku największej grupy inwestycji – zadań z zakresu budowy sieci wodociągowej w roku 2003 faktycznie zrealizowano zadania na kwotę 3.159.010,00 zł; wydatki w wysokości 361.961,00 zł poniesiono na zadania wykonane w roku poprzednim. Zatem 89,7% środków inwestycyjnych w tym dziale wydano na realizację całkowicie nowych zadań. 3.5.Poważnym obciążeniem budżetu miasta są wydatki na utrzymanie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich oraz przedszkoli. Np. wydatki w dziale 801 (Oświata i wychowanie) stanowiły ponad 1/3 wszystkich wydatków miasta w roku 2003 (łącznie z wydatkami inwestycyjnymi) – ich udział w wydatkach budżetu miasta w roku 2003 wyniósł dokładnie 37,9%. Udział części oświatowej subwencji ogólnej wyniósł tylko 25,8% wykonanych dochodów. Wyniki kontroli przeprowadzonych w roku 2003 w placówkach oświatowych w Markach pozwalają na sformułowanie wniosku, iż zmniejszenie wydatków w działach 801 i 854 jest nie tylko pożądane, lecz także możliwe. 3.6.Istotnym obciążeniem dla budżetu są też wydatki w dziale 853 (Opieka społeczna) ze względu na konieczność pokrywania sporej ich części ze środków własnych. 4. Kredyty i zobowiązania 4.1.W roku 2003 kredyty i zobowiązania stanowiły 16,34% wykonanych dochodów, czyli był o wiele niższy od poziomu dopuszczalnego zadłużenia. Odsetek ten zmalał w stosunku do roku poprzedniego o 3,7%, co należy podkreślić jako zjawisko pozytywne. 4.2.Obciążenie budżetu miasta z tytułu spłat rat kredytów i pożyczek wraz z należnymi odsetkami wyniosło w roku 2003 jedynie 6,63% i było znacznie niższe od dopuszczalnego poziomu 15%. Wnioski końcowe 1.Ocena sprawozdania 1.1.Sprawozdanie spełnia wymagania formalne dotyczące stopnia szczegółowości nie mniejszej niż w uchwale budżetowej. Część opisowa jest bardziej obszerna i zawiera więcej informacji niż jest to wymagane. 1.2.Jest ogólnie poprawne pod względem merytorycznym i rachunkowym. 1.3.Zawiera dane zgodne ze stanem faktycznym. 1.4.Zawiera jedynie kilka wymienionych wcześniej błędów w podawaniu danych. 2.Ocena wykonania budżetu 2.1.Analiza sprawozdania burmistrza oraz innych dostępnych dokumentów pozwala stwierdzić, że: przy wykonaniu budżetu stosowano zasady prawidłowej księgowości i rachunkowości, nie stwierdzono naruszenia dyscypliny budżetowej przez Burmistrza Miasta, nie stwierdzono przekroczenia przez Burmistrza zakresu upoważnień do zaciągania zobowiązań obciążających budżet, nie stwierdzono przekroczenia przez Burmistrza zakresu upoważnień do dokonywania zmian w budżecie w trakcie trwania roku, nie stwierdzono nieprawidłowości w wykorzystaniu dotacji celowych i subwencji przez Burmistrza, nie stwierdzono niegospodarności przy realizacji budżetu w roku 2003. 2.2.W wykonaniu budżetu w roku 2003 można dostrzec zjawiska pozytywne. Najważniejsze z nich to: realny wzrost dochodów i wydatków w porównaniu do roku 2002, obniżenie poziomu zadłużenia budżetu miasta o prawie 4% w stosunku do roku 2002, zwiększenie udziału dochodów własnych miasta w całości dochodów, co daje miastu większą niezależność finansową i możliwość kształtowania budżetu, niski poziom zobowiązań wymagalnych, wzrost dochodów z tytułu sprzedaży nieruchomości: w roku 2003 sprzedano mniejszy areał za znacznie wyższe kwoty. Średnia cena za metr kwadratowy uzyskana w roku 2003 była ponad dwukrotnie wyższa niż w roku poprzednim, właściwy wybór zadań inwestycyjnych do realizacji w pierwszej kolejności (priorytet dla inwestycji w infrastrukturę – wodociąg i drogi). 2.3.Dało się też zauważyć zjawiska budzące pewne zaniepokojenie: wysoki stan zaległości w rozliczeniach dochodów i wciąż niepokojąco duży ich udział w ogólnej kwocie dochodów miasta, co nakazuje zwiększenie wysiłków w celu skuteczniejszej egzekucji tych zależności, a także dużą ostrożność przy podejmowaniu decyzji o zaniechaniu poboru lub umorzeniu podatków, duży udział wydatków bieżących w ogólnych wydatkach miasta, nieubieganie się o pożyczki w WFOŚiGW, które są bardziej oszczędnym sposobem pozyskiwania funduszy na inwestycje proekologiczne niż kredyty komercyjne, niepokojąco wysoki udział wydatków na utrzymanie szkół i przedszkoli – w roli 2003 wyniósł on prawie 40% kwoty wszystkich wydatków gminy i utrzymywanie się tej tendencji, utrzymywanie się wysokiego poziomu wydatków na opiekę społeczną. Podsumowując: Komisja Rewizyjna nie wnosi zastrzeżeń do wykonania budżetu i opiniuje sprawozdanie Burmistrza pozytywnie. Przewodnicząca Komisji Rewizyjnej dr Małgorzata E. Babiuch |